Uygulama ve Hikaye Yazılar

I Harfi Hangi Harf? Bir Tarihçinin Gözünden: Harflerin Gizemi Bir kelimenin içerdiği harfler, yalnızca sesleri değil, geçmişin, kültürün ve toplumların izlerini taşır. Türk alfabesindeki “I” harfi de, görünürde sıradan bir harf gibi görünse de, kökeninden günümüze kadar derin izler bırakmış, anlamıyla birlikte evrilmiş bir harftir. Bu yazıda, I harfinin tarihi yolculuğunu, dilin evrimindeki rolünü ve toplumsal dönüşümleri nasıl etkilediğini keşfedeceğiz. 1. I Harfi: Kökeni ve Evresi Türk alfabesindeki “I” harfi, Latin alfabesinin bir üyesi olarak, ilk olarak 20. yüzyılın başlarında, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e geçiş sırasında, dilin sadeleşmesi ve modernleşmesi amacıyla kabul edilmiştir. Latin alfabesi, Türk diline yeni bir soluk getirmiş…

Kara Para Kimlere Hizmet Veriyor? Gölgedeki Paranın Gerçek Yüzü İtiraf edeyim: “kara para” dendiğinde aklıma sadece karanlık mahzenler, fısıldaşan adamlar gelmiyor. Aklıma günlük hayatımız, telefonlarımızdaki uygulamalar, cebimizdeki kartlar, hatta izlediğimiz maçlar, dinlediğimiz şarkılar geliyor. Çünkü kara para sandığımızdan daha az “yeraltı”, daha çok “yanı başımızda”. Peki gerçekten, kara para kimlere hizmet veriyor? Bu soruyu arkadaş arasında masaya koyduğumuzda yüzler değişir; biri “mafya” der, diğeri “siyaset”, bir diğeri “bankalar”… Belki hepsi, belki hiçbiri. Hadi birlikte derine inelim. Kısa cevap: Kara para; organize suçtan yolsuzluk ağlarına, lüks tüketim ekosisteminden spor ve kültür endüstrisinin gri alanlarına kadar geniş bir yelpazede “meşruluk kılıfı” arayan…

Haşlanmış Karnabahar Kaç Gün Dayanır? Mutfağın Bilimi, İsrafın Psikolojisi ve Geleceğin Saklama Alışkanlıkları Bir tencere dolusu karnabahar haşlarsın; ev mis gibi kokar, tabağı doldurursun… Sonra o klasik soru gelir: “Haşlanmış karnabahar kaç gün dayanır?” Gel bugün bu soruya sadece pratik bir “şu kadar gün” cevabı vermeyelim; işin mikrobiolojisine, geleneklerimize, hatta geleceğin mutfak teknolojilerine kadar uzanıp gerçekten içimize sinen bir rehber çıkaralım. Rahat bir mutfak sohbeti gibi düşün: samimi, anlaşılır ve işe yarar. Kısa Cevap (Önce Hayat Kurtaran Bilgi) Buzdolabında: Sızdırmaz kapta, 4 °C ve altında 3–4 gün. Dondurucuda: İyi paketlenirse 2–3 ay en iyi kalite (sonrasında güvenli olsa da doku…

Horoz Balığı Yenir Mi? Edebiyatın Işığında Bir Soru Kelimenin gücü, kelimelerin anlatılarını dönüştürme potansiyeli, edebiyatçının hayatında her zaman büyüleyici bir yer tutar. Çünkü edebiyat, insan ruhunun en derin köşelerine ulaşan bir yolculuktur; bazen bir karakterin bir lokma yemekle karşılaştığı an, bazen de bir balığın tadına varmanın ötesinde anlamlar taşıyabilir. Bugün, sıradan bir soru olarak görülebilecek “Horoz balığı yenir mi?” sorusuna, edebiyatın ışığında yaklaşacağız. Tıpkı bir metnin ilk bakışta basit görünen satırlarının ardında yatan derin anlamlar gibi, horoz balığının yenirliğine dair cevabı da derinleşen bir bakışla ele alacağız. Horoz Balığının Simgesel Dünyası Horoz balığı, denizin derinliklerinde yaşayan, keskin hatlara ve parlak…

Hizip Ne Demek? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzenin Derinliklerinde Bir Kavram Güç, toplumsal yapıları şekillendiren ve toplumları organize eden en önemli araçtır. Her birey, her grup, bu güç dinamiklerinde bir yer edinmeye çalışırken, iktidarın şekli ve yönü belirleyici rol oynar. Bu güç ilişkileri, yalnızca siyasi arenada değil, aynı zamanda günlük yaşamda da kendini gösterir. Toplumların bu güç ilişkileri içinde nasıl bir düzen kurdukları, belirli ideolojilere nasıl yön verdikleri ve vatandaşlıkla ilgili anlayışlarını nasıl şekillendirdikleri, sosyal bilimlerin en kritik sorularından biridir. Siyaset bilimciler, bu tür yapıları anlamak ve çözümlemek için toplumsal dinamikleri dikkatle incelerler. “Hizip” kavramı, bu gücün bölünmesi ve kimliklerin…

Demokrasinin Temel İlkeleri ve Toplumsal Dönüşüm: Eşitlik, Empati ve Ortak Gelecek Samimi Bir Başlangıç: Demokrasi Hepimizin Meselesi Demokrasi, yalnızca sandığa gidip oy vermekten ibaret değildir; bir toplumun vicdanı, ortak aklı ve geleceğe dair umutlarının somutlaşmış hâlidir. Her birimizin hikâyesi, kimliğimiz, deneyimlerimiz ve değerlerimiz bu sistemin anlamını şekillendirir. Kadınların toplumsal etkiler ve empati merkezli bakış açıları, demokrasinin insan odaklı yönünü güçlendirirken; erkeklerin çözüm odaklı ve analitik yaklaşımları yapısal düzeni kurar. Bu iki yaklaşımın uyum içinde çalıştığı bir düzen, sadece adil değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir toplum yaratır. Peki, demokrasinin temel ilkeleri nelerdir ve bu ilkeler toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet…

Argoda Kaşmir Ne Demek? Geleceğin Dili, Kimliğin Sembolleri ve Toplumsal Yansımaları İtiraf edeyim, bu yazıyı yazarken ben de en az sizin kadar meraklıyım. Dilin, kültürün ve toplumsal eğilimlerin geleceğini konuşmayı, hele de argonun içinden doğan bir kelimenin evrimini tartışmayı çok seviyorum. “Kaşmir” kelimesi kulağa yumuşak, zarif ve pahalı bir kumaşı çağrıştırsa da argoda bambaşka anlamlar taşıyor. Peki bu kelime, zamanla sadece bir jargon parçası olmaktan çıkıp toplumsal dönüşümlerin ipuçlarını verebilir mi? Hadi birlikte düşünelim. — Argoda “Kaşmir” Ne Demek? Günlük dilde “kaşmir” yüksek kaliteli, lüks ve yumuşak bir kumaşı ifade eder. Ancak argo dünyasında kelimeler, tıpkı toplumlar gibi evrim geçirir.…

Babür İsmi Kaç Kişide Var? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir Psikoloğun Merakı: İsimlerin Psikolojik Yansımaları İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, her bir detayın bir anlam taşıdığına inanırım. Bir kişiyle ilk tanıştığınızda, o kişinin adını duyduğunuzda, hemen zihninizde bir izlenim uyanır. Bu, bilinçli veya bilinçsiz olabilir, ancak adlar insanlar üzerinde psikolojik etkiler yaratır. Adlar, kişilerin kimliklerini inşa etmelerinde önemli bir rol oynar ve kişisel deneyimlerden sosyal bağlara kadar geniş bir etki alanına sahiptir. Bugün, “Babür” ismi üzerinde durarak, bu ismin kaç kişide bulunduğuna dair bir soruyu, psikolojik bir bakış açısıyla ele alacağız. Bu yazı, isimlerin bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji açısından nasıl…

Karbonatlı Su İçmek Ne İşe Yarar? Psikolojik Bir Mercek Altında Bir Psikologun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insan davranışlarını ve onların arkasındaki psikolojik motivasyonları çözümlemek benim işim. Bugün gündemimde olan konu, belki de çoğumuzun günlük rutinlerinin bir parçası haline gelmiş olan karbonatlı su içmek. Ancak bu basit alışkanlığın ardında, duyusal, bilişsel ve sosyal psikoloji gibi derin katmanlar yattığını biliyor musunuz? Karbonatlı suyun, çoğumuzun zihninde bir canlanma etkisi yarattığını düşünüyorum. O “bubbling” yani kabarcıklı ses ve ferahlatıcı hissiyat, bir şekilde ruh halimizi iyileştiren, zihinlerimizi ferahlatan bir şey gibi geliyor. Ama neden? Bu yazıda, karbonatlı suyun yalnızca fiziksel faydalarına değil, aynı zamanda…

Toplumsal Yapının Aynasında “Hırçın” Kavramı ve Zıt Anlamlarının Sosyolojik Okuması Bir toplumbilimci olarak, insan davranışlarının yalnızca bireysel tercihlerin ürünü olmadığını; aksine, kültürel normlar, toplumsal roller ve tarihsel süreçlerin şekillendirdiği bir bütünün parçası olduğunu her gözlemde yeniden fark ederim. Günlük dilde sıkça kullandığımız sözcükler bile, aslında toplumun değerler sisteminin sessiz taşıyıcılarıdır. “Hırçın” kelimesi de bunlardan biridir. Bu yazıda, “hırçın”ın zıt anlamlarını yalnızca dilsel düzeyde değil, sosyolojik bağlamda da irdeleyerek, toplumun bireye biçtiği roller üzerinden bir çözümleme yapacağız. Hırçınlığın Anlam Katmanları: Duygusal Yoğunluk ve Toplumsal Etiketleme “Hırçın”, genellikle sert, asi, öfkeli ya da uyumsuz tavırları tanımlamak için kullanılır. Ancak bu tanım, yalnızca…